The Palestinian Circus School

The Palestinian Circus School (PCS), bestaat momenteel uit een vijftal vaste werkkrachten, waaronder drie betaald en twee als full time vrijwilliger functioneren. Ze tellen vier vaste trainers die trainingen geven in Ramallah, Hebron en Jenin. De hele bende bestaat uit geestige, vrolijke, licht gestoorde, energieke, gedreven, enthousiaste, … en jonge mensen.

The Palestinian Circus School is nu ongeveer een twee en een half jaar werkzaam, wat wilt zeggen dat ze dus nog een vrij jonge organisatie zijn. Zoals hun naam het al zegt is deze organisatie dus een circusschool in Palestina, meer bepaald in de Westelijke Jordaanoever. Naast het jonge karakter zijn zij ook heel actief bezig. Zo geven zij gedurende het jaar door trainingen aan kinderen en jongeren tussen 8 en 20 jaar, doen ze voorstellingen binnen hun project ‘Circus Behind The Wall’ en toeren ze gedurende de zomerperiode (juli-augustus) rond in de Westelijke Jordaanoever met hun ‘Mobile Circus’.

Hun focus gaat in eerste instantie uit naar de trainingen die ze geven aan Palestijnse kinderen. Dit doen ze in Ramallah, Jenin en Hebron. Alle drie steden, met een eigen karakter. Tijdens hun trainingen hebben ze een aantal doelen voor ogen zoals het creëren van vertrouwen, solidariteit, ondersteuning en teamwork, tussen de jongeren en de trainers. De sterke hulpmiddelen hier voor, zijn de vele creatieve spelletjes met een pedagogisch karakter. PCS probeert de kinderen circustechnieken aan te leren, als middel om zichzelf op een alternatieve manier te ontdekken, te uiten en te communiceren met elkaar.

In Ramallah werken ze met twee groepen: de beginners en de gevorderden. Hun werking is hier al iets ouder dan in de twee andere steden, aangezien de eerste circusschool ontstaan is in Ramallah. Zoals al verteld is Ramallah één van de meest ‘vrije’ en ‘moderne’ steden in de Westelijke Jordaanoever. Hun trainingen zijn dan ook gemengd, zowel jongens als meisjes nemen hier deel aan.

Jenin is een stad in het noorden van de Westelijke Jordaanoever. Het is prachtig gelegen tussen talrijke bergen, veel groen, en velden.
In Jenin vind je ook een vluchtelingenkamp terug dat in 1953 is ontstaan voor de vele vluchtelingen vanuit 1948. Deze kwamen voornamelijk uit de steden rond Haifa. Datzelfde vluchtelingenkamp is in April 2002 aangevallen geweest door het Israëlische leger. (meer info: http://www.jenininquiry.org/)
Deze stad is vrij conservatief en de trainingen voor de jongens en meisjes zijn strikt gescheiden, op verschillende locaties en tijdstippen. Ze zijn de aanwezigheid van beide geslachten niet gewoon dus moet dit ook niet opgedrongen worden.

Hebron heeft een heel specifiek karakter. Het ligt in het zuidwesten van de Westelijke Jordaanoever en onder Jeruzalem. Hebron is echter niet meer de economisch bloeiende stad zoals ze ooit is geweest. In 1968 werd het ‘oude’ stadsgedeelte van Hebron gekoloniseerd door Joodse kolonisten. Sindsdien hebben de Palestijnse bewoners geen toegang meer tot dit gedeelte. De oorspronkelijke bewoners moesten tijdens en na de kolonisatie vluchten naar het ‘nieuwere’ gedeelte.
Ook al hebben de kolonisten het oude gedeelte van Hebron ingenomen, willen ze nog steeds meer bezitten. Zo nemen ze geleidelijk aan de tweede verdiepingen in van huizen die gelegen zijn in de straten vlak bij de kolonie. Dit doen ze jammer genoeg heel gewelddadig waarbij ze de Palestijnen (kinderen, jongeren, ouderen, …) dagelijks bekogelen met stenen, glas, flessen, afval, uitwerpselen, … . Uit noodzaak hebben de Palestijnse bewoners grote metalen rasters opgehangen in de straten, tussen de twee verdiepingen van de huizen. Als je hierdoor wandelt zie je dan ook al hetgeen je maar kan bedenken op deze rasters.
Dit alles wordt gecontroleerd door het Israëlische leger. Er is dan ook een grote en sterke aanwezigheid van Israëlische soldaten, in het oude en nieuwe gedeelte van Hebron, te merken. Deze soldaten maken het leven van de Palestijnse bewoners meer dan eens zuur. In december 2008 zijn ze flink tekeer gegaan tegen de Joodse kolonisten zelf, om hen uit hun huizen proberen te zetten. Het gevolg was dat deze kolonisten zich begonnen af te reageren op de Palestijnse bevolking.
Een beetje paradoxaal is dat in Hebron een van de bekendste moskees gelegen is (Al-Ibrahimi Mosque = de Abraham moskee). Hetgeen deze moskee zo belangrijk maakt is de aanwezigheid van de graven waar ‘Abraham’ en ‘Sarah’ in liggen. Deze twee figuren zijn zowel belangrijk voor de Islam, het Jodendom en het Christendom. De moskee is gelegen in de oude stad en dus het gekoloniseerde gebied. Wanneer Palestijnse bewoners hier willen komen bidden moeten ze sowieso langs de straten passeren die meer en meer bezet worden door Joodse kolonisten, met gevolg dat ze dus ook bekogeld kunnen worden. Daarnaast moeten ze welgeteld 3 checkpoints passeren. In de moskee zelf zijn verschillende camera’s opgehangen. Op de plaats van gelijkenissen tussen de verschillende culturen, worden de verschillen nog eens extra benadrukt.
Het is dan ook meer dan logisch dat de plaatselijke Palestijnse bevolking hier serieus onder gebukt leeft. Hebron is een heel conservatief dorp waar je trauma’s gemakkelijk kan vinden. Vertrouwen en tolerantie vind je dan weer moeilijk terug. Hun economie is bijna volledig vernietigd, vele mensen hebben hun huizen moeten ontvluchten en hebben hun winkels moeten opgeven, … .

Voor PCS is het dan ook een grote uitdaging om kinderen uit deze stad circustechnieken aan te leren en bij hen vertrouwen, solidariteit en een groepsgevoel te creëren. De trainingen werpen ook hun vruchten af. In het begin waren de kinderen heel agressief tegen elkaar en konden ze het niet laten om elkaar uit te schelden en soms in de haren te vliegen. Momenteel is dit zo goed als verdwenen en zie je een bende kinderen met een glimlach op hun gezicht die gedreven zijn om kunstjes te doen. De scheiding tussen de meisjes en jongens is ook niet strikt gescheiden en de opwarming gebeurd dan ook gezamenlijk. Het zijn ook nog vrij jonge kinderen dus ik geloof dat dit er ook mee te maken heeft.

Niet alle trainingen lopen even gemakkelijk en vloeiend, maar de trainers zijn enorm gedreven, open en geduldig. In Hebron en Jenin kost het de trainers moeite om de volle aandacht van de kinderen en jongeren te krijgen tijdens de hele training. In het verleden is het vaak gebeurd dat meisjes wegliepen om hun GSM te controleren of om hun op te maken in de toiletten. Momenteel werken ze aan duidelijke regels en zien ze er op toe dat de groep mee is met hetgeen ze vragen.
Ook is het zo dat in deze dorpen kinderen niet gewoon zijn om op een bepaalde manier met hun lichaam te werken. Er zijn een aantal grenzen die ze over moeten en kunnen wegwerken. Dit merk ik zeer sterk bij de meisjes. Bij de oefeningen in Jenin zijn de meisjes heel vaak aan het lachen (in het Nederlands zouden we ze ‘giecheltrienen’ kunnen noemen) met de oefeningen. Maar het feit dat ze aan het lachen zijn, ook al doen ze dit omdat ze iets niet gewoon zijn, doet deugd. Het is een bewijs dat ze er plezier in hebben en er toch van genieten. Dat is goud waard en een sterke stimulans voor de trainers om verder te zetten.

Het tweede project waar momenteel heel sterk de focus op ligt en waar veel tijd en energie in wordt gestoken is ‘Circus Behind The Wall’. Dit is de naam van een voorstelling die ze in het buitenland (België en Frankrijk) en in Palestina al meerdere keren hebben opgevoerd. Deze show is niet zomaar een circusshow met veel trucjes en kunstjes. Er zit heel veel diepgang in en een heel verhaal achter. De leidraad van de show is het huidige leven van de Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever. De muur neemt hier een centrale rol in.

De realiteit voor de circusschool is trouwens niet anders dan de naam ‘Circus Behind the Wall’ zegt. De circusschool bevind zich namelijk achter de muur van apartheid, van schande en van Israël die tracht de Westelijke Jordaanoever volledig in te sluiten en af te zonderen van de wereld. Het mooie is dat de circusschool door middel van deze show de grenzen juist terug openbreekt door in het buitenland de show te stelen en de aandacht te vestigen op hun situatie.

Gedurende de periode van 9/03 tot en met 18/03 zullen ze ‘Circus Behind The Wall’ voorstellen in België. Momenteel is de groep heel hard aan het trainen zodat alles vlot zal verlopen tijdens de voorstelling zelf. Ik moet zeggen dat hetgeen ik al gezien heb echt fantastisch, fenomenaal, geweldig en prachtig knap ineen gestoken vind. Niet alleen omdat het ergens mijn taak is, maar ook vanuit mijn hele hart zeg ik dan ook dat het een echte aanrader is om deze voorstelling te komen aanschouwen. Je ziet niet enkel gedreven jongeren die de kans van hun leven krijgen en de beste prestaties neerzetten, maar je krijgt ook een beter beeld van Palestina in een mooi circus pakketje.

Tijdens de zomermaanden, wanneer de trainingen op pauze worden gezet, zit PCS natuurlijk niet stil. Samen met een maximum van de 20 meest gevorderde studenten, de vaste trainers en buitenlandse vrijwillige circusartiesten, zetten ze gedurende twee weken een intensieve ‘zomer circus school’ op. Ze maken dan samen een spetterende voorstelling waar mee ze in de Westelijke Jordaanoever gaan toeren. ‘The Mobile Circus’ zoals ze het noemen.. Het is een mogelijkheid voor hun trainers om wat meer op te steken van internationale artiesten en voor de jongeren is het een unieke kans om bij te leren en de ‘circusmicrobe’ voorgoed beet te hebben .